Lần đầu được khen: tưởng vui mà cười ra nước mắt

Mình vẫn nhớ như in cái buổi sáng hôm đó. Hơn hai mươi năm sống trên đời, lần đầu tiên mình được khen thật sự, đàng hoàng, rõ ràng, chứ không phải kiểu “thôi cũng được” hay “ừ, cũng tàm tạm”. Người ta bảo: “Mày giỏi đấy!” Mà người ta đây lại chính là… sếp mình. Nghe xong, cả người mình lâng lâng, y như mới trúng vé số độc đắc, mà vé lại… chưa biết đổi ở đâu.

Chuyện xảy ra ở công ty cũ. Hồi đó mình vừa ra trường, đi làm với một tâm thế hết sức khiêm nhường: “Mày chỉ là một đứa chíp hôi thôi, đừng ngông nghênh.” Vào làm văn phòng, gặp anh chị nào mình cũng dạ thưa, cắm cúi làm, cắm cúi học. Tối về còn tranh thủ học thêm vài khóa kỹ năng mềm. Ấy vậy mà suốt cả năm trời, mình chưa từng nghe ai khen. Toàn kiểu: “Ừ, vậy đi.”, “Ừ, được rồi.” hoặc “Cái này sai, làm lại.”

Mình cũng tự hỏi: Ủa, chẳng lẽ mình… không ra gì? Rồi lại tự an ủi: “Thôi, cứ làm đi, làm tốt thì họ tự khắc thấy.”

Rồi bữa đó có một dự án khó. Đúng kiểu thò tay vào là lỗ, không ai muốn đụng. Sếp họp, nhìn quanh, chẳng ai dám ngước lên. Mình cũng đang cúi cúi, định lảng như mọi lần, thì tự nhiên… sếp gọi tên mình.
– Thằng T., mày làm dự án này nhé!
Mình ú ớ:
– Dạ… em?
– Ừ, mày. Tao tin mày làm được.

Trời ơi, nghe câu “tao tin mày làm được” mà tim mình đập như trống làng. Đến lúc ra khỏi phòng họp, tay còn run run. Hóa ra bao nhiêu ngày tháng làm việc, dù chẳng ai nói gì, nhưng người ta vẫn để ý. Thế là mình dốc hết sức vô. Ngày đi làm, đêm thức nghiên cứu, cuối tuần ôm laptop ra quán cà phê. Có hôm đêm khuya, chợt thấy bóng mình trong gương hốc hác như bị bào mòn, mình cười: “Tao cũng giỏi chịu đựng ghê.”

Gần ba tháng, mình hoàn thành dự án. Gửi báo cáo lên, hồi hộp chờ kết quả như học sinh đợi thi. Đến hôm tổng kết, sếp gọi mình đứng dậy giữa phòng họp, chỉ thẳng:
– Dự án này thành công là nhờ nó. Nó giỏi đấy. Làm tốt lắm!

Đấy. Lần đầu… được khen. Mình cười toe, mà khoé mắt cay. Trong đầu nghĩ: “Cuối cùng cũng có người thấy công sức của mình.” Hết buổi, đồng nghiệp đập vai: “Giỏi ghê mày!” Mình chỉ cười, không biết nói gì ngoài câu: “May thôi.”

Về nhà kể mẹ, mẹ cười: “Ừ, từ nhỏ mày cũng hay cố, nhưng chậm nên ít được khen.” Nghe vậy, lại vừa buồn cười vừa thấm.

Mình nghiệm ra: thật ra không ai thiếu khả năng cả. Chỉ là nhiều lúc, môi trường không phù hợp, hoặc mình chưa đủ lì để chứng minh. Mình thấy ở công ty, nhiều người làm cũng được lắm, nhưng làm xong lại tự hạ thấp mình, kiểu “em làm được là may, không đáng gì đâu.” Thế là bao nhiêu công lao chìm nghỉm, chẳng ai nhớ. Trong khi, chỉ cần dám đứng lên nhận, dám nói: “Em làm được, em tự tin”, người ta sẽ dễ khen hơn.

Có khi chính mình cũng tập thói quen tiếc lời khen cho người khác. Thấy đồng nghiệp làm xong một báo cáo, cũng chỉ “Ừ, xong rồi hả?” Thấy bạn bè vượt qua khó khăn, cũng chỉ “Ừ, vậy là ổn rồi.” Khen một câu, đâu có mất tiền. Mà sao nhiều người lại keo khen đến vậy?

Lần đó mình được khen xong, tinh thần như được bơm căng. Làm việc hăng hái, tự tin hơn. Sau này, gặp đứa thực tập non nớt, mình cũng hay động viên: “Em làm được đấy.” Nói xong thấy tụi nó cười tít mắt, y chang mình hồi xưa.

Nên bây giờ, thỉnh thoảng họp, thấy ai làm được việc gì, mình hay chêm vô một câu: “Giỏi đấy, làm tốt lắm.” Không mất gì, nhưng người ta vui, còn mình thì… tự thấy mình cũng tốt bụng ra phết.

Kể xong câu chuyện, mình chỉ muốn nhắn với bạn: “Đừng ngại khen ai, và cũng đừng ngại nhận lời khen.” Cái miệng người đời, hay nói xấu dễ lắm, nhưng để nói tốt, phải luyện. Tập dần đi. Thế giới này vốn thiếu nụ cười, đừng bủn xỉn thêm nữa.

Mình đúc kết thế này, nghe vừa sâu vừa vui:
Tiền để dành là tiền mình, lời khen để dành là… mất cả bạn lẫn đồng nghiệp.

Thế nhé. Mai đi làm, thử khen ai đó một câu coi. Rồi tự thấy cuộc đời dễ thương hơn nhiều.

---

Tác giả: Truyện hư cấu