Da là một cơ quan phức tạp. Một 3cm vuông trung bình của da chứa 650 tuyến mồ hôi, 20 mạch máu và hơn 1.000 đầu dây thần kinh. Mặc dù chỉ dày vài mm nhưng da tạo nên xung quanh một phần bảy trọng lượng cơ thể của một người. Các lớp da: Da có ba lớp cơ bản – biểu bì, hạ bì và hạ bì.
Biểu bì – Vai trò của da
Biểu bì là lớp ngoài cùng. Nó là một hàng rào chống thấm nước giúp mang lại tông màu cho da. Vai trò chính của nó là:
- Để tạo ra các tế bào da mới
- Để mang lại cho làn da màu sắc của nó
- Để bảo vệ cơ thể khỏi môi trường bên ngoài
Con người rụng khoảng 500 triệu tế bào da mỗi ngày. Trên thực tế, các phần ngoài cùng của biểu bì bao gồm20–30 các lớp tế bào chết.
Lớp biểu bì liên tục tạo ra các tế bào mới ở các lớp dưới của nó. Trong khoảng bốn tuần, các tế bào này tự nổi lên trên bề mặt, trở nên cứng và thay thế các tế bào chết. Tế bào sừng là loại tế bào phổ biến nhất trong lớp biểu bì. Công việc của chúng là hoạt động như một rào cản chống lại vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm, vi rút, nhiệt, tia cực tím (UV) và sự thất thoát nước.
Lớp biểu bì không chứa mạch máu. Màu sắc của da bắt nguồn từ một sắc tố gọi là melanin, được tạo ra bởi các tế bào hắc tố. Những chất này được tìm thấy trong lớp biểu bì và bảo vệ da khỏi tia UV. Một tấm sợi mỏng được gọi là màng đáy phân chia lớp biểu bì và lớp hạ bì.
Hạ bì – Vai trò của da
Lớp hạ bì đóng vai trò như mô liên kết và bảo vệ cơ thể khỏi căng thẳng và căng thẳng. Nó cũng cung cấp cho da sức mạnh và độ đàn hồi. Ngoài ra, các vai trò chính của nó là:
- Tiết ra mồ hôi và dầu
- Cung cấp cảm giác và máu cho da
- Mọc tóc
Lý do lớp hạ bì có thể thực hiện các chức năng này là vì nó chứa các nang lông, mạch máu và mạch bạch huyết. Đây là nơi tập trung một số tuyến, bao gồm tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn, nơi sản xuất bã nhờn, một loại dầu bôi trơn và chống thấm nước cho tóc.
Lớp hạ bì cũngchứa các thụ thể phát hiện áp lực (thụ thể cơ học), đau (thụ thể cảm) và nhiệt (thụ thể nhiệt). Nếu lớp hạ bì căng ra nhiều, chẳng hạn như trong thời kỳ mang thai, thì nó có thể bị xé. Điều này sẽ hiển thị sau này dưới dạng vết rạn da.
Lớp hạ bì tiếp tục chia thành hai lớp:
Vùng nhú
Vùng nhú có chứa các mô liên kết lỏng lẻo. Nó có những hình chiếu giống như ngón tay đẩy vào lớp biểu bì. Những hình chiếu này tạo cho lớp hạ bì một bề mặt gập ghềnh và là nguyên nhân tạo nên các kiểu đầu ngón tay của một người.
Vùng lưới
Vùng lưới chứa mô liên kết dày đặc, có tổ chức không đều. Các sợi protein trong vùng lưới cung cấp cho da sức mạnh và độ đàn hồi.
Mô dưới da – Vai trò của da
Lớp sâu nhất của da là mô dưới da, lớp dưới biểu bì hay còn gọi là lớp dưới da. Về mặt kỹ thuật, nó không phải là một phần của da, nhưng nó giúp gắn da vào xương và cơ. Mô dưới da cũng cung cấp cho da các dây thần kinh và cung cấp máu.
Hạ bì chứa chủ yếu là chất béo, mô liên kết và elastin, là một loại protein đàn hồi giúp các mô trở lại hình dạng bình thường sau khi kéo căng. Hàm lượng chất béo cao giúp cách nhiệt cơ thể và giúp người bệnh không bị mất nhiệt quá nhiều. Lớp mỡ còn có tác dụng bảo vệ, tạo lớp đệm cho xương và cơ.
Vai trò của da
Một số vai trò của da bao gồm :
- Bảo vệ chống lại các tác nhân gây bệnh. Tế bào Langerhans trong da là một phần của hệ thống miễn dịch.
- Tích trữ lipid (chất béo) và nước.
- Tạo cảm giác thông qua các đầu dây thần kinh phát hiện nhiệt độ, áp suất, độ rung, chạm và chấn thương.
- Kiểm soát sự thất thoát nước bằng cách ngăn nước thoát ra ngoài do bay hơi.
- Cung cấp khả năng chống nước bằng cách ngăn chặn các chất dinh dưỡng bị rửa trôi khỏi da
- Giúp điều hòa nhiệt bằng cách tiết ra mồ hôi và làm giãn nở các mạch máu, giúp giữ cho cơ thể mát mẻ. “Nổi da gà” và co thắt mạch máu giúp con người giữ nhiệt.
Màu da
Màu da là một kiểu hình, là một đặc điểm có thể quan sát được như màu mắt hoặc chiều cao. Màu sắc là kết quả của các loại sắc tố khác nhau được gọi là melanin.
Vai trò chính của Melanin là bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV từ ánh nắng mặt trời, có thể gây ung thư da . Khi làn da tiếp xúc với tia UV, các tế bào hắc tố bắt đầu sản sinh ra hắc tố, tạo ra làn da rám nắng.
Những người có nhiều pheomelanin sẽ có làn da nhợt nhạt hơn. Những người có nhiều eumelanin sẽ có làn da sẫm màu hơn. Nghiên cứu về sự tiến hóa cho thấy rằng trong lịch sử, các quần thể gần xích đạo hơn phát triển để có làn da sẫm màu hơn để bảo vệ tốt hơn tia UV của ánh nắng mặt trời. Mặt khác, những người ở vùng khí hậu lạnh hơn đã phát triển làn da sáng hơn để duy trì Vitamin D tốt hơn.
Nói chung, phụ nữ có làn da sáng hơn nam giới. Điều nàycó lẽ vì phụ nữ cần nhiều canxi hơn trong thời kỳ mang thai và khi cho con bú. Vitamin D được tạo ra khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và rất quan trọng để hấp thụ canxi.
Da lão hóa
Khi một người già đi, làn da của họ sẽ thay đổi. Nó trở nên mỏng hơn và dễ bị hư hỏng hơn. Lớp biểu bì trở nên chậm hơn trong việc thay thế các tế bào da chết và quá trình chữa lành cũng chậm lại. Nhìn chung, một người sẽ có ít da hơn và nó trở nên kém đàn hồi hơn.
Người lớn tuổi có thể nhận thấy rằng da của họ trở nên khô, kích ứng và mỏng hơn. Da có thể ngứa nhiều hơn, bầm tím và dễ bị nhiễm trùng hơn.
Có một số lý do tại sao da trải qua những thay đổi này khi một người già đi. Này bao gồm các yếu tố môi trường, di truyền và tế bào. Sự thay đổi nội tiết tố cũng có thể tác động đến da, cũng như tiếp xúc với tia UV làm tăng nguy cơ ung thư da.
Chăm sóc da khuyến nghị cho người lớn tuổi đặc biệt chú trọng vào việc dưỡng ẩm cho da và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời.
Tạm kết
Da là một cơ quan lớn, phức tạp vai trò của da rất quan trọng, từ việc bảo vệ con người khỏi các tác nhân gây bệnh đến giúp duy trì nhiệt độ cơ thể thích hợp. Mọi người sẽ không thể sống nếu không có da. Cảm ơn bạn đã dành thời gian theo dõi bài viết của Vietclass về vai trò của da.
Xem thêm: Mách bạn 7 Lợi Ích Sức Khỏe Đã Được Chứng Minh Của Cải Ngựa
Tổng hợp: Ngọc Toản