Semantic Web là một thuật ngữ đã có từ lâu đời nhưng vẫn có khá nhiều người biết đến và sử dụng. Lý do mà Semantic Web vẫn phổ biến là do nó có khả năng tổng hợp thông tin một cách nhanh chóng đồng thời giúp cho các dịch vụ trở nên thông minh hơn các thế hệ web đời đầu. Cùng Vietclass tìm hiểu về thuật ngữ này qua bài viết sau đây ngay nhé!
Mục Lục
Semantic Web là gì?
Semantic Web được hình thành từ ý tưởng của Tim Berners-Lee (cha đẻ của WWW, URI, HTML và HTTP) cho phép bạn và máy tính có thể cộng tác với nhau một cách tốt hơn theo cách xác định ý nghĩa thông tin tốt hơn.
Semantic Web không chỉ dừng lại là một web riêng biệt mà nó còn là một sự mở rộng của web hiện tại.
Đây được xem là một mạng lưới thông tin quan trọng được liên kết với nhau và do các máy tính trên phạm vi toàn cầu xử lý.
Điều này cho thấy khả năng liên kết toàn cầu của Semantic Web đồng thời giúp mô tả thông tin vô cùng hiệu quả.
Cấu trúc của Semantic Web
Semantic Web là một tập hợp các ngôn ngữ được xếp thành các lớp với mục đích đảm bảo sự an toàn cho thông tin và khiến cho giá trị của thông tin đó tốt lên.
Việc tìm hiểu thêm về cấu trúc sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn thuật ngữ Semantic Web.
- Lớp URI & Unicode: Lớp này giúp bảo đảm các tệp ký tự quốc tế được sử dụng đồng thời định danh các đối tượng trong Semantic Web bằng cách cung cấp các phương tiện.
- Lớp XML: Cùng với các định nghĩa về lược đồ (schema) và vùng tên gọi (namespace), lớp XML giúp đảm bảo người dùng có thể tích hợp các chuẩn dựa trên XML với định nghĩa Semantic Web.
- Lớp RDFS và RDF: Với lớp này, người dùng có thể mô tả và tham chiếu các đối tượng với các định nghĩa và từ vựng của URI bằng cách tạo ra câu lệnh statement. Đây cũng là lớp quan trọng nhất trong cấu trúc Semantic Web cho phép người dùng gán kiểu cho các liên kết và tài nguyên.
- Lớp Digital Signature: Người dùng sử dụng lớp này để xác định các chủ thể của một tài liệu nhất định.
- Lớp Logic: Semantic Web cho phép người dùng viết ra các luật.
- Lớp Proof: Cho phép người dùng thử nghiệm và thi hành các luật.
- Lớp Trust: Cho phép người dùng đánh giá các điều luật để đưa ra quyết định nên chấp nhận các vấn đề đã thử nghiệm tại lớp Proof hay là không.
Lợi ích mà Semantic Web mang lại
Semantic Web đã có từ lâu đời và cho đến nay nó vẫn phổ biến và được sử dụng rộng rãi.
Lý do là bởi vì, nó cung cấp cho người dùng một môi trường có khả năng chia sẻ và xử lý dữ liệu tự động cùng các lợi ích khác có thể kể đến như sau.
Thông tin được tìm kiếm nhanh chóng
Nếu mọi thứ đều được đặt trong ngữ cảnh, ý tưởng thì bạn dễ dàng và nhanh chóng tìm kiếm được mọi thứ với Semantic Web.
Mục đích chính của Semantic Web chính là phát triển các kỹ thuật và tiêu chuẩn để máy tính có thể hiểu được tất cả các thông tin có trên web.
Từ đó, các thông tin được tìm ra sẽ dồi dào hơn, các dữ liệu và thao tác sẽ được duyệt, tích hợp và tự động hoá. Với Semantic Web, máy tính không chỉ cung cấp cho bạn những thông tin mà bạn tìm kiếm một cách nhanh chóng, chính xác mà còn có thể tích hợp và so sánh được các thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.
Hỗ trợ tự động hóa công cụ
Semantic Web còn cung cấp cho người dùng các loại dịch vụ được tự động hoá từ nhiều vùng khác nhau như dịch vụ sức khỏe, dịch vụ kinh doanh điện tử, dịch vụ gia đình hay các thư viện kỹ thuật số.
Tất cả các dịch vụ này đều được Semantic Web cung cấp các phương tiện thêm thông tin để hỗ trợ tự động hoá.
Xây dựng thư viện ngữ nghĩa
Hầu hết các thư viện hiện nay đều phải đối mặt với thực trạng dữ liệu không có cấu trúc dẫn đến việc tổng hợp và phân tích thông tin gặp nhiều khó khăn.
Đây là công nghệ hiệu quả giúp xây dựng một hệ thống thư viện ngữ nghĩa có khả năng tìm kiếm, lưu trữ, phân tích và xử lý tất cả các kiểu thông tin số.
Thư viện ngữ nghĩa sẽ giúp bạn có thể mô tả được đối tượng hay thiết lập được các lược đồ cần thiết để định danh đối tượng và giúp xử lý các thao tác giữa các phần một cách nhất quán, thông minh và mạch lạc.
Dữ liệu liên kết động
Với Semantic Web, bạn có thể dễ dàng kết hợp những thông tin đã được mô tả một cách chi tiết và giàu ngữ nghĩa với các nguồn dữ liệu bất kỳ.
Bên cạnh đó, các URI không chỉ cung cấp cho con người những tài liệu như trong quá khứ mà còn cho các mối liên hệ, các khái niệm khác nữa.
Máy hiểu được thông tin trên web
Hiện nay, mục đích hiện hành của các nội dung trên trang web là hướng tới người đọc, giúp họ có thể hiểu và thu thập thông tin còn máy thì lại không thể.
Vì vậy, Semantic Web chính là công cụ có tất cả mọi thứ cần thiết giúp thiết lập được một trang web mà cả con người và máy tính đều có thể hiểu được các nội dung thông tin có trên trang web.
Người dùng vẫn trình bày thông tin dễ dàng theo cách trước đây còn Semantic Web sẽ giúp máy hiểu được và tìm ra thông tin chính xác mà không cần phải dựa vào ngữ pháp hay ngôn ngữ đánh dấu để suy luận.
Kỹ thuật của Semantic web
Để tạo một trang web có nội dung chất lượng và hoạt động mạnh mẽ, bạn cần phân tích cú pháp và cấu trúc các yếu tố liên quan của nội dung cấu thành trang web như: con người, sự kiện, ý tưởng, khái niệm, sản phẩm.
Chúng ta có thể thấy ứng dụng của dữ liệu Semantic ở nhiều nơi khác nhau trên web.
Các yếu tố này sẽ được gắn “nhãn” mô tả ý nghĩa bằng một ngôn ngữ chuẩn hóa.
- Khi các mô tả mà máy có thể đọc được => chúng sẽ được liên kết chặt chẽ để xây dựng một website có dữ liệu cao hơn – nơi máy tính có thể tìm, đọc và suy luận về một nội dung cụ thể.
Dựa vào nguồn dữ liệu mới phong phú, các bot tìm kiếm có thể cung cấp nội dung phù hợp nhất cho người dùng trực tuyến – được chỉnh sửa thành những đoạn trích nổi bật.
Semantic web không chỉ cải thiện tìm kiếm truyền thống mà còn tạo điều kiện cho hành trình trải nghiệm người dùng thông minh và liền mạch hơn.
=> Các ứng dụng của Web ngữ nghĩa là vô tận, nhưng chúng ta không thể tận dụng những khả năng này cho đến khi chúng ta có một mạng lưới kiến thức toàn cầu thực sự thông minh.
Bạn cần làm cho nội dung của mình có “ngữ nghĩa” hoặc được chú thích bằng siêu dữ liệu có ý nghĩa để chuyển đổi một văn bản “nhàm chán” thành các khái niệm có liên kết trực tuyến.
Các thuật ngữ của Semantic web
Semantic web cung cấp các thuật ngữ riêng nhằm mục đích thống nhất trong quản lý dữ liệu và nội dung.
Điều này giúp quá trình sử dụng và chia sẻ giữa dễ các ứng dụng, doanh nghiệp và cá nhân dễ dàng hơn.
RDF
RDF (Resource Description Framework) là một phương pháp xuất bản và liên kết dữ liệu.
Nó được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn website: XML và URL. Đồng thời sử dụng mô hình “bộ 3 yếu tố”: Chủ đề – vị ngữ và đối tượng được gắn kết với nhau và được mô tả chính thức => sự kết hợp này sẽ tạo thành một Cơ sở tri thức (Graph of Knowledge) phong phú.
SPARQL
SPARQL nghĩa là Ngôn ngữ và Giao thức truy vấn RDF – được dùng để truy cập vào các dữ liệu RDF làm việc theo nhóm của World Wide Web Consortium.
Đây còn là một trong những công nghệ quan trọng nhất của Semantic web.
OWL
OWL (Web Ontology Language) – ngôn ngữ dựa trên logic, được thiết kế để máy móc phiên dịch có thể tự động xử lý và suy luận thông tin mà nó mô tả.
6 Tầng kiến trúc của Semantic Web
Kiến trúc Semantic web được xây dựng bởi sơ đồ trong Fig 2 và phân thành các tầng cụ thể sau:
Tầng Unicode và URI
Đây là tầng đầu tiên – nền tảng mã hóa, định vị và truyền tải thông tin, gồm:
- Unicode là chuẩn mã hóa mọi dữ liệu và mọi ngôn ngữ, nhằm hỗ trợ vận chuyển thông tin chính xác.
- URI (Uniform Resource Identifier) là nền tảng xác định vị trí cho tất cả tài nguyên của website.
Thực tế tầng này đã được sử dụng trong nền tảng website hiện hành.
Trong đó, các URI được miêu tả dưới dạng các giao thức khác như như: SMTP, FTP, HTTP…
Sự xuất hiện của tầng Unicode và URI cho thấy Semantic web thực tế chỉ là một sự mở rộng của web hiện hành bằng cách thêm phần ngữ nghĩa bên trên và lưu trữ toàn bộ đặc điểm thiết kế hiện tại bên dưới website để tạo một khung nhìn tổng quát cho trang web hiện hành.
Tầng XML, NS và XMLSchema
Tầng thứ 2 của kiến trúc Semantic web là gì?
Cung cấp một phương thức diễn đạt cấu trúc thông tin dưới dạng chuẩn thực tế khi truyền dữ liệu giữa các ứng dụng với nhau.
XML được hỗ trợ rộng rãi cho các công cụ tìm kiếm và người dùng.
Đây cũng là lý do XML đóng vai trò là điểm trung gian kết nối những dữ liệu giàu ngữ nghĩa hơn và dữ liệu thô giàu cấu trúc.
XML cung cấp một cú pháp chung cho mọi hình thức hiển thị dữ liệu trên Internet.
Các namespace-NS (Không gian tên) cũng được xem là một giải pháp được áp dụng trong các tài liệu XML.
Có thể nói rằng tầng thứ 2 chính là cơ sở tuyệt vời để tích hợp tất cả định nghĩa Semantic web các chuẩn XML khác.
Tầng RDF và RDF Schema
Từ tầng thứ 3 trở đi, mọi đặc điểm mới của website mới được thể hiện rõ đây chính là Semantic web.
Tầng này đóng vai trò như
RDF được viết tắt từ cụm Resource Description Language – một ngôn ngữ hay mô hình để biểu diễn ngữ nghĩa hoặc tạo ra nhiều khung nhìn đơn giản tới máy tính.
Trong ngữ cảnh web thì những dữ liệu này còn được hiểu là Resource (Tài nguyên).
RDFS-RDF Vocabulary Description Language – một ngôn ngữ dùng để mô tả các từ vựng dưới dạng phân lớp hay dạng cây – giúp tăng cường ngữ nghĩa chính xác cho mô hình dữ liệu RDF.
Tầng từ vựng Ontology
Nếu chỉ dừng lại ở việc mô tả từ vựng thì RDF chưa thực sự đạt được những tiêu chí mà Semantic web mong đợi. Và đây cũng là lý do tầng thứ 4 – Ontology ra đời!
Ontology cho phép mở rộng miêu tả các từ vựng thuộc lớp, thuộc tính chính xác khi thêm vào trong RDF và được chia sẻ rộng rãi trên Internet.
Tầng Logic
Logic vẫn đang được phát triển và chưa có bất kỳ công bố chính thức về mức độ hoàn thiện cũng như tính chất chuẩn về tầng này.
Bản chất của tầng Logic là cung cấp các cơ sở phù hợp để siêu dữ liệu RDF được chuyển thành tri thức – yếu tố được áp dụng để tiến hành suy luận Logic chặt chẽ để chứng minh và đưa ra những thông tin mới nhất dựa trên dữ liệu đã có.
Tầng Proof và tầng Trust
Đây là tầng cuối cùng trong kiến trúc của Semantic Web.
Tuy nhiên, cho đến nay vẫn không có nhiều thông tin mô tả về tầng này cũng như giải pháp thực hiện cụ thể.
Có thể nhiều người cho rằng đây là tầng “lỗi” – nhưng trong tương lai thì Proof và Trust sẽ trở thành điểm cực kỳ quan trọng của Semantic web.
Để lý giải cho vấn đề này đó chính là sự mâu thuẫn của thông tin.
Ví dụ: Có người cho rằng “x” là màu đỏ, nhưng người khác lại nhận định “x” là màu cam…
=> Sẽ có người đặt ra nghi vấn: Semantic web sẽ sụp đổ vì những lý do như thế?
Tất nhiên là KHÔNG bao giờ! Vì 2 lý do cơ bản sau:
- Thứ nhất, tất cả ứng dụng hiện tại trên Semantic web dựa trên nền tảng của một ngữ cảnh cụ thể.
- Thứ hai, theo dự đoán từ các chuyên gia: Các ứng dụng trong tương lai sẽ chứa đựng những kỹ thuật xác thực điện thử và kiểm tra bằng chứng.
Vì sao nên triển khai Semantic web?
Thông qua những lợi ích tuyệt vời mà Semantic web mang lại đã thúc đẩy hiệu quả phân tích của máy móc hoạt động trong các lĩnh vực: Sản xuất nội dung, quản lý, học tập, truyền thông, thương mại điện tử, nghiên cứu khoa học, quản lý tri thức và xuất bản nói chung.
- Bất kỳ nơi nào có kiến thức đều có thể trở thành ngữ nghĩa. Tìm kiếm và trình bày nội dung trên Google / Bing chỉ là phần nổi của tảng băng chìm mà chúng ta thường quan tâm là SEO và SERPs.
Người ta có thể nói rằng Semantic web là “xương sống” công nghệ để phát triển nội dung với nhiều cấu trúc, tiêu chuẩn và các kênh phân phối trong tương lai.
Sử dụng công nghệ Semantic web sẽ giúp bạn:
- Xây dựng cơ sở hạ tầng Digital Content (Nội dung số) thông minh.
- Kết nối các tầng Silo nội dung trong một tổ chức lớn.
- Tận dụng siêu dữ liệu để cung cấp trải nghiệm phong phú hơn.
- Sắp xếp và tái sử dụng nội dung hiệu quả hơn.
- Kết nối các nội dung bên trong và bên ngoài trang.
- Xây dựng nội dung hướng tới trí tuệ nhân tạo.
Để tạo dựng kế hoạch cho một “hệ sinh thái” nội dung mới, chúng ta cần hiểu tầm quan trọng của các kết nối dữ liệu Semantic và nhúng các liên kết của Semantic Metadata vào mọi phần nội dung trên website.
Semantic web không ngừng phát triển và “khó nhằn” đối với nhiều người, nhưng bạn nên ghi nhớ:
- Semantic dẫn đầu giao tiếp giữa con người và các tác tử phần mềm (Software Agent) để hướng tới cơ sở hạ tầng nội dung thông minh hơn cho người dùng Internet.
Tạm kết
Như vậy, qua bài viết mà Vietclass chia sẻ, bạn đã có thể hiểu rõ Semantic Web là gì cũng như cấu trúc và lợi ích mà nó mang lại khi sử dụng.
Trên đây là một số thông tin mà Vietclass đã tìm hiểu và tổng hợp được từ nhiều nguồn về từ khóa audit backlink, chúc bạn đọc có một trải nghiệm đọc thú vị !
Tổng hợp và chỉnh sửa: Quang Nhật
Tham khảo nguồn: bizfly.vn, prodima.vn
